Een GPU (Graphics Processing Unit) is een processor die gespecialiseerd is in grafische taken, zoals het tekenen van 2D/3D-beelden. Het grote verschil met een CPU is dat een GPU vele kleine rekenkernen parallel kan inzetten, wat bij uitstek geschikt is voor het renderen van grafische scènes en andere “massaal parallelle” berekeningen (bijv. AI/ML-taken).
Historisch gezien zaten “onboard graphics” vaak in de chipset op het moederbord. Tegenwoordig is het gangbaar dat de GPU ófwel in de CPU is geïntegreerd (zogeheten iGPU of APU bij AMD), ófwel op een aparte grafische kaart (zoals een Nvidia GeForce of AMD Radeon).
Geïntegreerde GPU’s zijn vaak voldoende voor normaal gebruik, zoals internet, media en zelfs lichte gaming.
Traditionele namen in deze markt zijn Nvidia (GeForce, Quadro, Tesla) en AMD (Radeon).
De rekenkracht van GPU’s wordt tegenwoordig ook ingezet voor HPC (High-Performance Computing) en AI/ML-taken. Software kan gebruikmaken van frameworks als CUDA (Nvidia) of ROCm (AMD) om de GPU-kernen te benutten voor wetenschappelijke berekeningen of machine learning-algoritmes.
AMD noemt CPU’s met geïntegreerde GPU een **APU**. Zo’n APU combineert CPU- en GPU-kernen in één chip, waardoor je voor alledaags gebruik geen aparte videokaart hoeft te installeren.