Solid State Drives (SSDs) hebben geen bewegende onderdelen en slaan data elektronisch op. Qua concept lijken ze op een groot, permanent flash-geheugen, vergelijkbaar met USB-sticks. Vergeleken met mechanische harde schijven (HDD’s) hebben SSD’s zeer snelle toegangs- en overdrachtssnelheden, genereren minder warmte en verbruiken doorgaans minder stroom. Ze zijn dan ook erg populair in laptops, desktops en mobiele apparaten.

---

1. Hoge snelheid en lage latentie
   • Lees-/schrijfsnelheden liggen vaak vele malen hoger dan die van HDD’s. Traditionele SATA-SSD’s halen zo’n 500–550 MB/s, terwijl NVMe-SSD’s via PCIe zelfs meer dan 3 GB/s (en in recente generaties tot 7 GB/s of meer) kunnen bereiken.
   • Door het ontbreken van mechanische onderdelen (zoals ronddraaiende platen en een beweegbare lees-/schrijfkop) is de latency (toegangstijd) veel lager. Dit maakt een systeem merkbaar sneller bij opstarten en openen van applicaties.
2. Lager stroomverbruik
   • Geen motors of draaiende platen: dit maakt SSD’s energiezuiniger. Vooral bij laptops zorgt dit voor een langere batterijduur.
3. Robuustheid en geluid
   • SSD’s zijn schokbestendiger, omdat er geen gevoelige bewegende delen aanwezig zijn.
   • Ze produceren nauwelijks geluid (geen draaigeluid of trillingen).
4. Capaciteit en kostprijs
   • SSD’s zijn qua prijs per gigabyte duurder dan HDD’s, maar die kloof is de laatste jaren sterk verkleind. Consumenten-SSD’s variëren inmiddels van 128 GB tot meerdere terabytes, en enterprise-SSD’s kunnen nog veel grotere capaciteiten bereiken.
   • In veel pc’s wordt een SSD als primaire (snelle) schijf voor besturingssysteem en applicaties gebruikt, terwijl een grotere, goedkope HDD dient voor bulkopslag (films, foto’s, backups, etc.).

---

1. 2.5” SATA-SSD
   • Ziet eruit als een traditionele laptop-harde schijf (2.5” vormfactor), maar intern is het volledig flashgeheugen.
   • Maakt gebruik van de SATA-interface (6 Gbit/s max), die tot ongeveer 600 MB/s doorvoersnelheid ondersteunt.
2. M.2-SATA
   • Een M.2-kaart die nog steeds communiceert via SATA, met dezelfde snelheidslimiet (±600 MB/s).
   • Voordeel: veel compacter dan een 2.5”-drive en neemt minder fysieke ruimte in beslag.
3. NVMe-SSD (PCIe, M.2)
   • Maakt gebruik van PCI Express (PCIe)-banen en het NVMe-protocol (Non-Volatile Memory Express), dat speciaal ontworpen is voor flashopslag.
   • Veel hogere doorvoersnelheden (meerdere gigabytes per seconde) en veel lagere latency dan SATA-oplossingen.
   • Past in een M.2-slot dat NVMe ondersteunt, of via een PCIe-add-in-kaart in een desktop.
4. PCIe-add-in-kaart
   • SSD op een volwaardige uitbreidingskaart die je in een PCIe-slot prikt (bijvoorbeeld x4 of x8). Komt vooral voor in servers en high-end werkstations.

---

1. NAND-flash types
   • SLC (Single-Level Cell): Duurste en snelste variant, per geheugen-cel wordt 1 bit opgeslagen. Hoge levensduur en doorgaans gebruikt in enterprise-omgevingen.
   • MLC (Multi-Level Cell): 2 bits per cel, goedkoper dan SLC maar ook iets lagere levensduur.
   • TLC (Triple-Level Cell) en QLC (Quad-Level Cell): Nog goedkoper en hogere capaciteit, maar minder write-cycli. Veel consumentenssd’s maken gebruik van TLC of QLC.
2. Slijtage en wear-leveling
   • Flashcellen slijten bij elke schrijfcyclus. Moderne SSD-controllers voeren wear-leveling uit, zodat het aantal schrijfoperaties verspreid wordt over alle beschikbare cellen.
   • Door deze slijtagebeperking gaan SSD’s – in normale gebruiksscenario’s – vaak net zo lang of langer mee dan een gemiddelde HDD.
3. TRIM-ondersteuning
   • TRIM is een commando waarmee het besturingssysteem ongebruikte blokken in het flashgeheugen kan vrijgeven en wissen. Dit verbetert de prestaties en levensduur van een SSD aanzienlijk.
4. DRAM-cache
   • Veel SSD’s gebruiken een stukje DRAM-cache om sneller data te kunnen lezen/schrijven. Dit voorkomt vertraging door de relatief trage flashcellen bij intensieve schrijf- of leesacties.

---

Naast de SSD’s in pc’s en laptops, kom je flashgeheugen ook tegen in USB-sticks en geheugenkaarten voor bijvoorbeeld camera’s, smartphones en audioapparatuur. Veel computers hebben frontpaneel-poorten of een ingebouwde kaartlezer om snel geheugenkaarten te kunnen aansluiten.

1. CompactFlash (CF)
   • Iets oudere, grotere kaart (43×36 mm). SanDisk introduceerde het, en het was lang populair in professionele camera’s. Er bestaan Type I (3,3 mm dik) en Type II (5 mm dik).
   • Hoewel de oorspronkelijke CF-kaarten tot 128 GB opslag aankonden, zijn er inmiddels varianten met veel grotere capaciteiten.
2. Secure Digital (SD)
   • Veelvoorkomende standaard voor camera’s, draagbare apparaten, enz. Formaat is 24×32 mm.
   • SDHC gaat tot 32 GB, SDXC kan theoretisch tot 2 TB aan. In de praktijk vind je kaarten van 64, 128, 256, 512 GB, en soms zelfs 1 TB of meer.
3. Mini-SD en Micro-SD
   • Kleinere varianten voor smartphones, tablets en andere compacte apparaten. Micro-SD (15×11 mm) is tegenwoordig de meest gangbare variant in mobiele toestellen.

---

---